Tiền lương tháng đóng BHXH bắt buộc không bao gồm các khoản chế độ và phúc lợi khác, như tiền thưởng, tiền thưởng sáng kiến; tiền ăn giữa ca; các khoản hỗ trợ xăng xe, điện thoại. Trong bài viết này, IAC Hà Nội phân tích kỹ và trích dẫn các văn bản làm căn cứ.
Căn cứ pháp lý:
- Khoản 3 Điều 30 Thông tư 59/2015/TT-BLĐTBXH của Bộ lao động – Thương binh và Xã hội;
- Điểm 2.3 Khoản 2 Điều 6 Quyết định 595/QĐ-BHXH của Bảo hiểm xã hội Việt Nam.
- Khoản 2 Điều 30 Thông tư 59/2015/TT-BLĐTBXH quy định chi tiết và hướng dẫn thi hành một số điều của Luật BHXH 2014về BHXH bắt buộc.
- Điểm a Khoản 3 Điều 4 của Thông tư 47/2015/TT-BLĐTBXH hướng dẫn thực hiện về hợp đồng lao động, kỷ luật lao động, trách nhiệm vật chất của Nghị định 05/2015/NĐ-CP.
Bảng tổng hợp Các khoản không phải đóng BHXH
Luu ý: Màu vàng là các khoản không phải đóng BHXH; Màu xám là các khoản phải đóng BHXH.
Các khoản thu nhập nào phải tính đóng BHXH?
Như vậy, kể từ ngày 01/01/2018, các khoản thu nhập của người lao động tính đóng BHXH bắt buộc bao gồm:
- Tiền lương;
- Phụ cấp (Phụ cấp theo khoản 2 điều a, Thông tư 47/ 2015/TT-BLĐTBXH);
- Và các khoản bổ sung xác định được mức tiền cụ thể cùng với mức lương thỏa thuận trong hợp đồng lao động và trả thường xuyên trong mỗi kỳ trả lương.
Thông tư 59/2015/TT-BHXH nêu rõ Phụ cấp theo khoản 2 điều a, Thông tư 47/ 2015/TT-BLĐTBXH bao gồm các phụ cấp như sau sẽ bị tính vào khoản thu nhập phải đóng BHXH. Đó là:
- Phụ cấp chức vụ, chức danh;
- Phụ cấp trách nhiệm;
- Phụ cấp nặng nhọc, độc hại, nguy hiểm;
- Phụ cấp thâm niên;
- Phụ cấp khu vực;
- Phụ cấp lưu động;
- Phụ cấp thu hút
- Các phụ cấp có tính chất tương tự.
Tiên thưởng quý, năm và tiền lương năng suất không thuộc diện phải tính đóng BHXH.
Từ các quy định trên, chúng ta có thể thấy tiền lương năng suất, tiền lương KPIs nếu không xác định mức tiền cụ thể cùng với mức lương thỏa thuận trong hợp đồng lao động mà được tính toán dựa trên kết quả làm việc của người lao động theo từng thời kỳ thì không phải đóng Bảo hiểm xã hội (tương ứng các vùng màu da cam trên sơ đồ).
Ngoài ra, nhiều Doanh nghiệp cũng băn khoăn về khoản tiền thưởng theo quý có thuộc diện phải đóng BHXH không khi mà điều 103 Bộ Luật lao động lại quy định tiền thưởng là khoản tiền mà người sử dụng lao động thưởng cho người lao động căn cứ vào kết quả sản xuất kinh doanh hằng năm và mức độ hoàn thành công việc của người lao động.
Dẫn lời trên trang Cổng thông tin điện tử Chính phủ, Bộ Lao động – Thương binh và Xã hội cũng đã có phần trả lời về vấn đề tiền thưởng như sau: “Tiền thưởng của người lao động làm việc tại công ty (bao gồm tiền thưởng quý và tiền thưởng hàng năm được xác định tùy theo kết quả sản xuất kinh doanh và hiệu quả năng suất lao động) không làm căn cứ để tính đóng BHXH bắt buộc”.
Bên cạnh đó, dự thảo Luật sửa đổi bổ sung Bộ Luật lao động hiện hành cũng đã gỡ bỏ tiêu chí “hằng năm” như sau:
“1. Tiền thưởng là khoản tiền mà người sử dụng lao động thưởng cho người lao động căn cứ vào kết quả sản xuất kinh doanh của mình hằng năm và mức độ hoàn thành công việc của người lao động”.
Tóm lại : 14 khoản thu nhập không tính đóng BHXH từ tháng 1/2018:
1. Tiền thưởng theo quy định tại điều 103 của bộ Luật lao động 2012
2. Tiền thưởng sáng kiến
3. Tiền ăn giữa ca
4. Tiền hỗ trợ xăng xe
5. Tiền hỗ trợ điện thoại
6. Tiền hỗ trợ đi lại
7. Tiền hỗ trợ giữ trẻ
8. Tiền hỗ trợ nhà ở
9. Tiền hỗ trợ nuôi con nhỏ
10. Tiền hỗ trợ người lao động có thân nhân bị chết
11. Tiền hộ trợ lao động có người thân kết hôn
12. Tiền hỗ trợ khi sinh nhật của người lao động
13. Tiền trợ cấp cho người lao động gặp hoàn cảnh khó khăn khi bị tai nạn lao động, bệnh nghề nghiệp.
14. Các khoản hỗ trợ, trợ cấp khách ghi thành mục riêng trong hợp đồng lao động theo Khoản 11 Điều 4 của Nghị định 05/2015/NĐ-CP.
