Trong xu thế hội nhập toàn cầu, các quốc gia trên thế giới đang chuyển dần từ việc áp dụng Chuẩn mực quốc gia sang Chuẩn mực quốc tế để đảm bảo các doanh nghiệp có một tiếng nói chung phục vụ các nhà đầu tư trên phạm vi toàn cầu, vì vậy việc áp dụng IFRS sẽ mang lại nhiều lợi ích to lớn trên các khía cạnh.
Theo tài liệu của Ủy ban Chuẩn mực báo cáo tài chính quốc tế (IASB), tính đến nay đã có 131/143 quốc gia và vùng lãnh thổ (chiếm tỷ lệ 93% các nước được IASB khảo sát) đã tuyên bố về việc cho phép áp dụng IFRS dưới các hình thức khác nhau.
Sự cần thiết của việc áp dụng IFRS trong bối cảnh hiện nay
Thị trường Tài chính (cho mục đích huy động vốn) bao gồm: Thị trường tiền tệ (vốn ngắn hạn, mà chủ yếu là sự tham gia của các Ngân hàng TM) và Thị trường vốn (vốn đầu tư dài hạn).
Các công cụ trên Thị trường vốn ở Việt Nam chủ yếu bao gồm:
- Cổ phiếu
- Trái phiếu công ty;
- Nợ vay do ngân hàng thương mại và các công ty tài chính cung cấp;
- Chứng khoán chính phủ và chứng khoán các cơ quan thuộc chính phủ.
Hiện nay, các đối tác nước ngoài (Nhà đầu tư gián tiếp và các định chế tài chính quốc tế) chỉ mới được tham gia vào Việt Nam ở Thị trường vốn.
Các nhà đầu tư ra quyết định về vốn dựa trên nhiều yếu tố, nhưng quan trọng nhất là các thông tin được trình bày và công bố trên BCTC. Như vậy muốn tăng khả năng huy động dòng vốn từ quốc tế thì các Doanh nghiệp Việt Nam phải công bố thông tin tài chính (Báo cáo tài chính) theo chuẩn mực quốc tế (IFRS) thay vì áp dụng các chuẩn mực kế toán Việt Nam (VAS).
Đó cũng là lý do trong giai đoạn đầu đối tượng áp dụng IFRS được hướng đến chủ yếu là các Doanh nghiệp niêm yết trên Thị trường chứng khoán.
Việc áp dụng IFRS sẽ có những lợi ích như:
- Giúp nâng cao khả năng được các tổ chức quốc tế nâng hạng cho thị trường chứng khoán Việt Nam;
- Thuận lợi cho các DN thu hút vốn đầu tư gián tiếp và vốn vay từ các định chế tài chính quốc tế như WB, ADB, IMF;
- Giảm thiểu chi phí chuyển đổi Báo cáo Tài chính của khối doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài về hợp nhất BCTC với công ty mẹ.
Lộ trình áp dụng
Việc các Công ty mẹ (niêm yết trên thị trường chứng khoán), áp dụng theo IFRS đòi hỏi các Công ty con cũng phải áp dụng chuẩn mực phù hợp với thông lệ của IFRS để tránh sự khác biệt quá lớn trong việc hợp nhất BCTC. Sự khác biệt đó cũng là những hạn chế của VAS hiện nay cần thay đổi như ghi nhận tài sản và nợ phải trả theo giá gốc chứ không phải giá trị hợp lý (giá trị thị trường)…
Cùng với việc triển khai áp dụng IFRS thì VFRS cũng được triển khai nhằm thay thế VAS:

Đối tượng áp dụng IFRS

Áp dụng IFRS sẽ đem lại nhiều lợi ích tổng thể như trên, tuy nhiên, việc áp dụng IFRS và gặp phải các khó khăn, vướng mắc nhất định:
- Thị trường vốn chưa phát triển đủ mạnh nên có thể gặp một số khó khăn nhất định trong ngắn hạn;
- Hạn chế nguồn nhân lực về kế toán chưa được đào tạo sâu về IFRS;
- Sự khác biệt giữa cơ chế tài chính và chuẩn mực BCTC đối với các DN nhà nước.